علت تیرگی باسن چیست؟ آیا تیرگی باسن طبیعی است؟ چگونه تیرگی باسن را از بین ببریم؟ هایپرپیگمانتاسیون (Hyperpigmentation) تنها روی پوست صورت ایجاد نمیشود و میتواند مناطق دیگری از بدن را همانند باسن درگیر کند. این عارضه در اثر تولید بیش از حد ملانین ایجاد میشود و به آن هایپرپیگمانتاسیون گفته میشود که نسبتا شایع بهشمار میرود.
هیپرپیگمانتاسیون روی باسن به دلایل مختلفی میتواند ایجاد شود. افرادی که پوست تیره دارند بیشتر از کسانی پوست روشن دارند مستعد هایپرپیگمانتاسیون باسن میباشند. در این مقاله از کلینیک دکتر میر احد موسوی به شما راهکارهای مبنتی بر علم برای بررسی علت تیرگی باسن و روشهای درمان آن ارائه خواهیم کرد.
علت تیرگی باسن
در ادامه به برخی از دلایل و علت تیرگی باسن به نقل از سایت healthline اشاره میکنیم:
- قرار گرفتن در معرض آفتاب
اشعههای فرابنفش (UV) خورشید، بهویژه UVB، میتوانند تولید ملانین را تحریک کنند. ملانین به عنوان یک سپر طبیعی در برابر اشعههای مضر عمل میکند، اما قرار گرفتن طولانیمدت در معرض نور خورشید میتواند منجر به تیرگی پوست شود.
- تغییرات هورمونی
طبق مطالعهای در سال 2017 در مجله Dermatology and Therapy، تغییرات هورمونی ناشی از بارداری، مصرف قرصهای ضدبارداری یا سایر اختلالات هورمونی میتوانند تولید ملانین را افزایش داده و باعث تیرگی پوست شوند.
- اصطکاک و فشار
پوشیدن لباسهای تنگ میتواند با ایجاد اصطکاک روی پوست، تولید رنگدانه را افزایش دهد. این مشکل بهویژه در افرادی که بهطور مداوم از لباسهای تنگ استفاده میکنند شایع است.
- آکانتوزیس نیگریکانس (Acanthosis Nigricans)
آکانتوزیس نیگریکانس یک بیماری پوستی است که باعث ضخیم و تیره شدن پوست میشود و بیشتر در نواحی چیندار ایجاد میشود. این بیماری در افرادی که مبتلا به دیابت نوع 2 هستند یا کسانی به سندروم تخمدان پلیکیستیک دچارند، بیشتر است.
- اینترتریگوی
اینترتریگوی یا عرقسوز نوعی التهاب پوستی است که معمولا در نواحی چیندار بدن ایجاد میشود. تجمع رطوبت، گرما و اصطکاک شرایطی فراهم میکند که قارچها بهراحتی رشد کنند و موجب التهاب، خارش و قرمزی شوند. رشد قارچها در این شرایط میتواند به التهاب، خارش و در نهایت تیرگی پوست منجر شود.
- نشستن طولانیمدت
نشستن طولانیمدت میتواند باعث کاهش جریان خون، اصطحکاک مکرر بین پوست با لباس و صندلی گردد و منجر به تیرگی پوست باسن شود.
- تجمع سلولهای مرده
انباشته شدن سلولهای مرده میتواند پوست را کدر و تیره نشان دهد. علاوه بر این، تجمع سلولهای مرده میتواند منافذ پوست را مسدود کند و احتمال بروز کراتوز پیلاریس را نیز افزایش دهد.
- فولیکولیت
فولیکولیت به دلیل عفونت باکتریایی مانند استافیلوکوک، قارچی یا تحریک فیزیکی مانند اصلاح یا اصطکاک ایجاد میشود و در آن فولیکولهای مو ملتهب میشوند. فولیکولیت میتواند باعث التهاب پوست شود. پس از بهبود التهاب، پوست ممکن است به دلیل افزایش تولید ملانین در ناحیه آسیبدیده تیرهتر شود.
- تعریق زیاد
تعریق بیش از حد میتواند رطوبت اضافی در نواحی چیندار ایجاد کند و با تحریک پوست، به تیرگی منجر شود.
- بهداشت و مراقبتهای نامناسب
عدم رعایت بهداشت، مانند شستشوی نامنظم یا استفاده از محصولات نامناسب، میتواند به تجمع سلولهای مرده و تیرگی پوست کمک کند.
- ژنتیک
ژنتیک نقش مهمی در تعیین رنگ پوست و مستعد بودن آن به تیرگی دارد. برخی افراد به دلیل ویژگیهای ژنتیکی، پوستشان به طور طبیعی ملانین بیشتری تولید میکند یا مستعد هیپرپیگمانتاسیون هستند.
- عفونت واژینال
عفونتهای واژینال، بهویژه عفونتهای قارچی مانند کاندیدیازیس، میتوانند باعث التهاب و تحریک پوست در نواحی اطراف واژن و باسن شوند. این التهاب ممکن است به افزایش تولید ملانین منجر شود، که پس از بهبود عفونت، تیرگی پوست را به دنبال دارد.
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
سندرم تخمدان پلیکیستیک، با افزایش هورمون آندروژن و اختلال هورمونی، از شایعترین علل تیرگی باسن و نواحی اطراف آن در زنان جوان است.
- افزایش سن
با بالا رفتن سن، پوست به طور طبیعی تغییراتی را تجربه میکند. کاهش تولید کلاژن و الاستین، نازک شدن پوست، تجمع سلولهای مرده پوست و کاهش سرعت بازسازی سلولهای پوستی میتواند باعث کدر شدن و تیرگی پوست شود.
درمان تیرگی باسن و سفید کردن باسن
روشهای مختلفی برای بهبود رنگ پوست وجود دارد. از جمله این روشها عبارتند از:
مراقبت از پوست
مراقبت از پوست میتواند به بهبود انواع مشکلات پوستی مانند آکانتوزیس نیگریکانس یا فولیکولیت که میتواند باعث تیرگی پوست شود، کمک کند. به همین دلیل توصیه میشود که نکات زیر را رعایت کنید:
- استفاده از لباسهای زیر نخی و گشاد برای کاهش اصطکاک.
- شستشوی منظم لباسهای زیر و ورزشی پس از هر بار استفاده.
- استفاده از لوسیون یا مرطوبکنندههای بدون عطر و سبک پس از حمام.
- استفاده از ضدآفتاب با SPF مناسب در صورت قرار گرفتن در معرض نور خورشید.
استفاده از محصولات روشنکننده
استفاده از کرمهای روشنکننده به دلیل ترکیباتی که دارا میباشند، میتواند به روشن شدن پوست و بهبود هیپرپیگمانتاسیون باسن کمک کند. بهتر است این نوع کرمها توسط پزشک تجویز شوند؛ زیرا در برخی از محصولات ممکن است هیدروکنون استفاده شده باشد. اگرچه هیدروکنون در کوتاهمدت میتواند تولید ملانین را کاهش دهد، اما استفاده از آن در دراز مدت میتواند عوارض جانبی چون تحریک پوستی ایجاد کند.
ترکیبات ایمن روشنکننده
عبارتند از:
- کوجیک اسید.
- رتینوئیدها مانند رتینول.
- شیرین بیان.
- ویتامین C.
- نیاسینامید.
- آزالیک اسید.
- و غیره.
پیش از استفاده از هر محصول روشنکننده باید پزشک خود مشورت نمایید.
درمانهای پزشکی سفید کردن باسن
روشهای پزشکی بر اساس منابع معتبر مانند verywellhealth در دسته موثرترین و سریعترین روشها برای سفید کردن باسن بهشمار میروند؛ از جمله:
- اندولیفت
اندولیفت یک روش لیزری غیرتهاجمی است که از فیبرهای نوری بسیار نازک برای انتقال انرژی لیزر به لایههای عمیق پوست استفاده میکند. لیزر اندولیفت با تخریب ملانین اضافی و تحریک تولید کلاژن، به روشن شدن پوست و بهبود بافت آن کمک میکند. معمولا در 1 تا 3 جلسه بسته به شدت تیرگی و نوع پوست انجام میشود.
- وایتنینگ
در وایتنینگ پزشک معمولا از لیزر کیوسوییچ یا لیزرهای فرکشنال برای هدف قرار دادن ملانین در نواحی تیره استفاده میکند. این روش با تجزیه رنگدانههای اضافی و تحریک بازسازی پوست، به روشن شدن ناحیه باسن کمک میکند. نتایج حاصل از وایتنینگ باسن معمولا پس از چند هفته خود را نشان میدهد.
- پیلینگ شیمیایی
پیلینگ شیمیایی یک روش لایهبرداری است که در آن پزشک از یک محلول لایهبردار مانند اسید گلیکولیک یا سالیسیلیک استفاده مینماید. این روش سلولهای مرده و رنگدانههای اضافی را از بین میبرد و به روشن شدن پوست کمک میکند. پزشک با توجه به شدت تیرگی نوع پیلینگ را انتخاب میکند.
- میکرودرم آبریژن
میکرودرم آبریژن یک روش لایهبرداری مکانیکی است که با استفاده از دستگاهی مخصوص، لایههای سطحی پوست را ساییده و سلولهای مرده را حذف میکند. این روش به بهبود رنگ پوست کمک میکند. این روش مناسب برای کسانی که دارای پوست حساس هستند یا افرادی که به دنبال روشهای غیرتهاجمی هستند، میباشد.
- کرایوتراپی
در این روش از جریان هوای سرد حاصل از نیتروژن مایع تبخیر شده برای کاهش هیپرپیگمانتاسیون باسن استفاده میشود. کرایوتراپی مناسب برای تیرگیهای موضعی و کوچک میباشد و برای نواحی وسیع نمیتواند مناسب باشد. پس از درمان نیز، باید از ضدآفتاب و مرطوبکننده استفاده کنید.
- میکرونیدلینگ
میکرونیدلینگ دارای سوزنهای بسیار نازک است که با ایجاد میکروکانالهایی در پوست، باعث تحریک کلاژنسازی و بازسازی پوست میشود که به روشنتر شدن و بهبود رنگ پوست کمک میکند. این روش را میتوان با مزوتراپی ترکیب نمود که به آن مزونیدلینگ گفته میشود.
روشهای خانگی برای روشنسازی پوست باسن
برای انجام روشهای خانگی برای درمان تیرگی باسن تحقیقات بیشتری لازم است، اما برخی منابع ادعا میکنند که روشهای خانگی میتوانند به کاهش تیرگیها کمک کنند. توجه داشته باشید که اثربخشی این روشها تضمینشده نیست و براساس اساس شواهد غیرعلمی یا تجربی پیشنهاد میشوند. عبارتند از:
- آب لیمو: اسید سیتریک موجود در آب لیمو میتواند به روشن کردن نواحی که دچار هیپرپیگمانتاسیون هستند، کمک کند.
- زردچوبه: زردچوبه حاوی کورکومین است. کورکومین خاصیت روشنکنندگی پوست را دارد و میتواند بر روی تیرگیها اثر بگذارد.
- ماست: اسید لاکتیک موجود در ماست میتواند به لایهبرداری پوست و کاهش هیپرپیگمانتاسیون کمک کند.
- آلوئهورا :آلوئهورا دارای خواص روشنکنندگی پوست است و میتواند به کاهش هیپرپیگمانتاسیون کمک کند.
- برشهای سیبزمینی: سیبزمینی حاوی ویتامین C است که میتواند به کمرنگ شدن هیپرپیگمانتاسیون کمک کند.
- نیاسینامید: نیاسینامید با مهار آنزیم تیروزیناز منجر به کاهش تولید ملانین جدید می شود و می تواند از آن به عنوان یک ماده سفید کننده مقعد و باسن استفاده نمود.
- اسکراب زیتون و شکر: شکر به عنوان یک لایهبردار طبیعی سلولهای مرده پوست را که میتوانند باعث تیرگی شوند، از بین میبرند و به روشنتر شدن پوست کمک میکند. روغن زیتون نیز میتواند از خشکی پوست ناشی از لایهبرداری جلوگیری کند.
- عصاره شیرینبیان: عصاره شیرینبیان به دلیل داشتن گلیسیریزین و ترکیبات آنتیاکسیدانی، التهاب پوست را کاهش میدهد و به روشن شدن پوست باسن کمک میکند.
توجه داشته باشید که پیش از استفاده از روشهای خانگی با پزشک خود مشورت کنید.
| ماده | روش استفاده | نکات احتیاطی |
| آب لیمو | آب لیموی تازه را با پنبه روی نواحی تیره بمالید، 10-15 دقیقه صبر کنید، سپس با آب ولرم بشویید. | ممکن است باعث خشکی یا حساسیت به نور شود؛ تست حساسیت انجام دهید. |
| زردچوبه | 1 قاشق چایخوری پودر زردچوبه را با 1-2 قاشق غذاخوری ماست یا عسل مخلوط کنید، روی پوست بمالید، 15-20 دقیقه صبر کنید، سپس بشویید. | ممکن است پوست را موقتا زرد کند؛ کاملا بشویید. |
| ماست | 2 قاشق غذاخوری ماست را روی نواحی تیره بمالید، 15-20 دقیقه صبر کنید، سپس با آب ولرم بشویید. | برای پوستهای حساس تست حساسیت انجام دهید. |
| آلوئهورا | ژل تازه آلوئهورا را روی نواحی تیره بمالید، 20-30 دقیقه صبر کنید، سپس بشویید. | از ژل تازه استفاده کنید؛ تست حساسیت توصیه میشود. |
| سیبزمینی | برشهای نازک سیبزمینی یا آب آن را با پنبه روی پوست بمالید، 10-15 دقیقه صبر کنید، سپس بشویید. | برای پوستهای حساس ممکن است باعث تحریک پوستی شود. |
| نیاسینامید | سرم یا کرم حاوی نیاسینامید را طبق دستورالعمل روی نواحی تیره بمالید و ماساژ دهید. | از مجصولاتی که پزشک تجویز می نماید، استفاده کنید. |
| اسکراب زیتون و شکر | 2 قاشق غذاخوری شکر را با 1 قاشق غذاخوری روغن زیتون مخلوط کنید، 2-3 دقیقه ماساژ دهید، سپس بشویید. | 1-2 بار در هفته استفاده کنید؛ از فشار زیاد خودداری کنید. |
| عصاره شیرینبیان | از شوینده یا کرم حاوی عصاره شیرینبیان طبق دستورالعمل استفاده کنید. | از محصولات استاندارد استفاده کنید. |
چگونه از تیرگی باسن و کشاله ران پیشگیری کنیم؟
برای جلوگیری از تیرگی باسن، رعایت نکات زیر توصیه میشود:
- شستشوی روزانه نواحی مورد نظر با شویندههای حاوی ترکیبات روشنکننده و خشک کردن کامل آنها.
- استفاده از اسکراب یا لایهبردارهای ملایم حاوی اسیدهای میوه (AHA) یا (BHA).
- استفاده از مرطوبکنندههای سبک و غیرکومدونزا.
- جایگزینی لباسهای تنگ با لباسهای نخی و گشاد.
- کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن برای کاهش اصطکاک پوست.
- استفاده از ضدآفتاب با SPF مناسب در صورت قرار گرفتن در معرض نور خورشید.
- استفاده از محصولات روشنکننده حاوی ویتامین C، نیاسینامید، عصاره شیرینبیان یا آربوتین.
عوارض جانبی رفع تیرگی مقعد و باسن
عبارتند از:
- تحریک یا سوزش پوست: در صورتی که از لیزر روشن سازی کشاله ران و باسن به درستی استفاده نشود، میتواند باعث آسیب به پوست شود.
- عفونتهای پوستی: عدم رعایت بهداشت یا استفاده از ابزار غیراستریل ممکن است منجر به عفونتهای باکتریایی یا قارچی در ناحیه شود.
- خشکی و پوستهپوسته شدن: استفاده از مواد شیمیایی قوی میتواند رطوبت پوست را کاهش دهد و منجر به خشکی یا پوستهریزی شود.
- حساسیت به نور خورشید: پوست درمانشده ممکن است به نور UV حساستر شود و خطر آفتابسوختگی افزایش یابد.
- واکنشهای آلرژیک: برخی افراد ممکن است به مواد موجود در محصولات روشنکننده حساسیت نشان دهند و دچار خارش یا راش شوند.
اقدامات قبل از درمانهای پزشکی روشنسازی باسن
عبارتند از:
- سه روز پیش از انجام درمان از داشتن رابطه جنسی مقعدی یا واژینال خودداری کنید. زیرا رابطه جنسی میتواند باعث اصطحکاک، خراش و زخم پوست شود.
- روشهای رفع موهای زائد مانند اپلاسیون یا لیزر میتواند باعث تحریک پوست شده و درمان شما را دردناک کند.
- در روز درمان از انجام فعالیتهایی که بدن را به تعریق وادار میکنند مانند دویدن و فعالیتهای شدید ورزشی خودداری کنید؛ زیرا میتوانند باعث افزایش اصطحکاک و تعریق شوند.
- پوشیدن لباسهای غیر نخی و تنگ میتواند سبب اصطحکاک با پوست شود.
اقدامات بعد از درمانهای تیرگی باسن
عبارتند از:
- تا سه روز پس از وایتنینگ باسن از داشتن رابطه جنسی پرهیز کنید.
- پزشک برای شما ممکن است کرم ترمیمکننده و مرطوبکننده مناسب تجویز کند که باید از آنها استفاده نمایید.
- در صورتی که احساس درد و ترشحات غیرعادی داشتید، به پزشک اطلاع دهید.
سوالات متداول مرتبط با علت تیرگی باسن و مقعد
آیا راهی برای سفید کردن مقعد وجود دارد؟
بله، شما میتوانید از روشهای پزشکی از جمله وایتنینگ برای روشنسازی و رفع تیرگیهای مقعد استفاده نمایید.
بهترین روش رفع تیرگی باسن چیست؟
بهترین روش برای رفع تیرگی باسن به علت تیرگی، به میزان تیرگی و نوع پوست بستگی دارد و پس از معاینه پوست و گرفتن شرح حال توسط پزشک متخصص پوست انتخاب میشود.
آیا روشنسازی مقعد و کشاله ران خطرناک است؟
روشنسازی مقعد و کشاله ران اگر با محصولات غیراستاندارد یا روشهای نادرست انجام شود، میتواند خطرناک باشد. اما در صورتی که از روشهایی که پزشک تجویز میکند استفاده نمایید، ایمن خواهد بود و جای نگرانی ندارد.
آیا تیرگی باسن و مقعد طبیعی است؟
بله، تیرگی باسن، کشاله ران و مقعد یک عارضه طبیعی است که افراد زیادی به آن دچار هستند و معمولا در اثر عواملی چون اصطحکاک و تجمع سلولهای مرده ایجاد میشود.
آیا درمانهای روشنسازی باسن و مقعد برای همه افراد مناسب است؟
در صورتی که فرد دارای پوست بسیار حساس و نازک نباشد و به مشکلات پوستی خاصی مانند التهاب یا عفونت مبتلا نباشد و همچنین پزشک تشخیص دهد که میتوان تیرگیها را کاهش داد، فرد میتواند از درمانهای متناسب برای روشنسازی باسن و مقعد استفاده نماید.
نتایج روشنسازی باسن و مقعد چقدر طول میکشد تا خود را نشان دهد؟
مدت ماندگاری نتایج به نوع درمان و مراقبتهای پس از آن بستگی دارد. درمانهای پزشکی سفید کردن باسن مانند لیزر نتایج سریع و قابل توجه دارند، اما برای حفظ نتایج ممکن است نیاز به تکرار جلسات با فواصل مشخص باشد. نتایج محصولات روشکننده پوست نیز بین 6 تا 12 ماه میتواند خود را نشان دهد. نتایج روشهای خانگی نیز میتواند بسیار زمانبر باشد.
هزینه رفع تیرگی باسن چقدر است؟
هزینه رفع تیرگی باسن با توجه به وسعت تیرگی، نوع روش درمان، شدت تیرگی، انتظارات فرد و دستمزد پزشک میتواند برای افراد مختلف متفاوت باشد.
آیا روشهای خانگی برای سفید کردن باسن موثرند؟
روشهای خانگی مانند استفاده از لیمو یا آلوئهورا برای سفید کردن باسن میتوانند تاثیر محدودی داشته باشند و باعث تحریک پوست شوند. به طور کلی به اندازه روشهای پزشکی موثر نیستند
بهترین راه سفید کردن باسن در خانه چیست؟
بهترین راه برای رفع تیرگی باسن در خانه استفاده از کرمها و لوسیونهای روشنکننده پوست میباشد.
آیا رفع تیرگی خط باسن درد دارد؟
روشهایی که به منظور روشنسازی باسن استفاده میشوند، معمولا درمانهای غیرتهاجمی محسوب میشوند که کم درد هستند و پزشک پیش از استفاده از آنها از کرم بیحسی استفاده مینماید.
نتیجهگیری
تیرگی و هایپرپیگمانتاسیون باسن یک امر طبیعی شایع است که میتواند در سنین مختلف و در اثر عوامل مختلفی مانند نشستن طولانیمدت یا عدم مراقبت از پوست ایجاد شود. روشهای مختلفی برای درمان تیرگی باسن و تیرگی مقعد وجود دارد از جمله لیزر درمانی و استفاده از محصولات روشنکننده پوست، اگر از تیرگیهای برخی از نواحی خود رنج میبرید، میتوانید برای رفع آنها به کلینیک تخصصی پوست و زیبایی دکتر میر احد موسوی مراجعه کنید.
منابع: healthline ، verywellhealth
